Ä°ÅŸ Hukuku: Ä°ÅŸçi ve Ä°ÅŸveren Hakları, Çalışma Åžartları ve Yasal Düzenlemeler
Ä°ÅŸ hukuku, iÅŸçi ve iÅŸveren arasındaki iliÅŸkileri, hak ve yükümlülükleri düzenleyen hukuk dalıdır. Türkiye’de iÅŸ hukuku, baÅŸta 4857 sayılı Ä°ÅŸ Kanunu olmak üzere ilgili mevzuat ve yönetmelikler çerçevesinde uygulanır. Ä°ÅŸçi haklarının korunması, iÅŸ barışının saÄŸlanması ve çalışma hayatının düzenlenmesi açısından büyük önem taşır.
Ä°ÅŸ Hukuku Nedir?
Ä°ÅŸ hukuku, iÅŸ sözleÅŸmesine dayalı çalışanlarla iÅŸverenler arasındaki iliÅŸkileri düzenler. Bu hukuk dalı, çalışma saatlerinden izin haklarına, kıdem tazminatından iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸine kadar geniÅŸ bir alanı kapsar.
Ä°ÅŸ Hukukunun Temel Ä°lkeleri
-
EÅŸitlik Ä°lkesi – Ä°ÅŸveren, çalışanlar arasında ayrım yapamaz.
-
Çalışma Hakkı ve ÖzgürlüÄŸü – Herkes çalışma hakkına sahiptir.
-
Ä°ÅŸçi Haklarının Korunması – Ä°ÅŸçinin ekonomik ve sosyal haklarının güvence altına alınması.
Ä°ÅŸçi Hakları Nelerdir?
-
Kıdem Tazminatı – Ä°ÅŸçinin belirli süre çalıştıktan sonra hak ettiÄŸi tazminat.
-
Ä°hbar Tazminatı – SözleÅŸmenin feshedilmesi durumunda ödenen tazminat.
-
Yıllık Ücretli Ä°zin – Ä°ÅŸçiye çalıştığı süreye göre tanınan yıllık tatil hakkı.
-
Fazla Mesai Ücreti – Normal çalışma süresini aÅŸan çalışmalar için ödenen ek ücret.
-
Ä°ÅŸ SaÄŸlığı ve GüvenliÄŸi – Çalışma ortamının güvenli ve saÄŸlıklı olması.
Ä°ÅŸverenin Yükümlülükleri
Ä°ÅŸveren, iÅŸçinin ücretini zamanında ödemek, iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi önlemlerini almak, eÅŸit davranmak ve çalışma koÅŸullarını kanuna uygun ÅŸekilde saÄŸlamak zorundadır.
Ä°ÅŸ SözleÅŸmeleri Türleri
-
Belirli Süreli Ä°ÅŸ SözleÅŸmesi
-
Belirsiz Süreli Ä°ÅŸ SözleÅŸmesi
-
Kısmi Süreli (Part Time) Ä°ÅŸ SözleÅŸmesi
-
Deneme Süreli Ä°ÅŸ SözleÅŸmesi
Sonuç
Ä°ÅŸ hukuku, hem iÅŸçi hem de iÅŸveren açısından hakların korunmasını saÄŸlayan, çalışma hayatını düzenleyen en önemli hukuk dallarından biridir. 4857 sayılı Ä°ÅŸ Kanunu, çalışma koÅŸullarından tazminat haklarına kadar pek çok konuda temel yasal çerçeveyi sunar.
